Vai trò của Canxi với cơ thể – Dấu hiệu thiếu Canxi
Một trong thành phần cấu thành khung xương của cơ thể người, canxi đóng vai trò không thể thiếu với sức khỏe chúng ta. Cùng th-thule-badinh-hanoi.edu.vn khám phá về công dụng của canxi cũng như những dấu hiệu cảnh bảo cơ thể khi bị thiếu khoáng chất này qua bài viết sau đây.
Tìm hiểu vai trò của Canxi với cơ thể
Canxi là gì?
Theo chuyên trang sức khỏe Vinmec, canxi thuộc nhóm khoáng chất có vai trò hết sức quan trọng với sức khỏe con người. Cơ thể con người có gần 99% canxi tồn tại trong xương, răng, 1% trong máu. Do đó, canxi là thành phần cần thiết trong sự phát triển của xương và răng, đặc biệt khi nó kết hợp với phốt pho.
Canxi thuộc nhóm khoáng chất có vai trò hết sức quan trọng với sức khỏe con người
Trong cơ thể, loại khoáng chất này được tồn tại ở 2 dạng:
- Ở trong xương: Canxi đóng vai trò là một phân tử hóa học cấu tạo nên khung xương con người. Trong đó, 25% là nước, 20% là chất đạm, gần 50% là chất khoáng khác, 1 lượng nhỏ glycosaminoglycan, còn lại chính là muối khoáng và canxi.
- Ở ngoài xương: Canxi có mặt hầu hết các dịch tế bào và mô mềm, chỉ khoảng 10g ở người bình thường. Nó xuất hiện nhiều trong cấu tạo của tế bào thần kinh, cơ và hồng cầu.
Vai trò của Canxi với cơ thể
Canxi đối với con người hết sức quan trọng, từ khi còn là thai nhi đến lúc trưởng thành, lượng canxi luôn cần phải đáp ứng đủ để con người có thể phát triển khỏe mạnh được.
Đối với người lớn
Canxi giúp xương chắc khỏe nên tuổi càng cao thì bổ sung canxi là cần thiết, bởi nó còn phòng bệnh loãng xương, giảm tình trang đau nhức hay khó khăn khi vận động. Hỗ trợ hoạt động của tim trong quá trình co bóp, nếu thiếu canxi sẽ làm bạn dễ mệt, vã mồ hôi.
Canxi đóng vai trò là một phân tử hóa học cấu tạo nên khung xương con người
Ngoài ra, canxi còn giúp làm lành nhanh các vết nứt gãy trên xương, do đó những ai bị gãy hoặc nứt xương đều cần một lượng canxi lớn để thúc đẩy quá trình bình phục, giúp xương cứng cáp hơn.
Canxi còn là thành phần cấu tạo tế bào não, quá trình hoạt động của hệ thần kinh đều không thể thiếu canxi bởi nó là phần tử quan trọng trong dẫn truyền thông tin, vì vậy nếu thiếu canxi sẽ ảnh hưởng đến trí nhớ, đau đầu,…
Đối với trẻ con
Canxi cần thiết trong quá trình phát triển của trẻ em
Canxi là thành phần cấu tạo nên xương và răng, vì vậy nó đóng vai cần thiết trong quá trình phát triển của trẻ em.
Nếu thiếu canxi, trẻ dễ bị còi xương, chậm phát triển, răng lợi mọc không đều. Đồng thời, nó còn giúp cải thiện và tăng hệ miễn dịch, bảo vệ sức khỏe cho trẻ.
Ngoài ra, trẻ em rất cần canxi trong quá trình phát triển não bộ, càng lớn thì hàm lượng canxi yêu cầu càng cao. Trẻ thiếu canxi rất dễ bị cáu gắt, giật mình.
Đối với thai phụ
Quá trình mang thai thì người mẹ cần được chăm sóc và nạp đủ dưỡng chất, canxi là khoáng chất không thể thiếu trong quá trình phát triển hệ xương và thần kinh của thai nhi khi còn trong bụng mẹ cũng như trực tiếp đến sức khỏe của thai phụ.
Canxi là khoáng chất không thể thiếu của thai phụ
Nếu thai phụ thiếu canxi, sữa mẹ sẽ thiếu chất lượng, dẫn đến làm trẻ sơ sinh cũng thiếu canxi, dẫn đến dễ giật mình, co giật, hay quấy khóc và ngủ không yên. Ngoài ra, trong quá trình mang thai thì phụ nữ sẽ bị bị tê chân, mệt mỏi, mất ngủ,..
Khi sinh xong, người mẹ còn bị suy yếu, hay đổ mồ hôi trộm, dễ bị đau lưng, mỏi vai, đau khớp. Từ đó, ảnh hưởng đến sức khỏe sau này như dễ bị phong thấp, loãng xương khi lớn tuổi.
Liều lượng Canxi thiết yếu
Tùy vào độ tuổi thì yêu cầu lượng canxi khác nhau nhưng điểm chung phụ thuộc vào tương quan giữa canxi và phốt pho. Tỷ lệ Ca/P tối thiểu phải lớn hơn 0,8, đối trẻ em lại là 1 đến 1,5. Dưới đây là liều lượng canxi thiết yếu từng lứa tuổi khác nhau:
Tùy vào độ tuổi thì yêu cầu lượng canxi khác nhau
Đối với trẻ em:
- Trẻ em dưới 6 tháng tuổi cần 300mg/ngày, trên 6 tháng 400mg/ngày
- Trẻ em từ 1 – 3 tuổi : 500mg/ngày
- Trẻ em từ 4 – 6 tuổi : 600mg/ngày
- Trẻ em từ 7 – 9 tuổi : 700mg/ngày
Đối với vị thành niên:
- Nam từ 10 – 18 tuổi : 1000mg/ngày
- Nữ từ 10 – 18 tuổi : 1000mg/ngày
Đối với người trưởng thành:
- Nam từ 19 – 49 tuổi : 700mg/ngày , trên 50 tuổi : 1000mg/ngày.
- Nữ từ 19 – 49 tuổi : 700mg/ngày , trên 50 tuổi : 1000mg/ngày.
Phụ nữ mang thai (trong suốt thời kỳ mang thai): 1000mg/ngày.
Phụ nữ đang cho con bú (Trong suốt thời kỳ cho con bú): 1000mg/ngày.
Nguyên nhân dẫn đến việc thiếu Canxi
Thiếu canxi có thể do khối lượng thức ăn nạp vào không đủ
Thiếu canxi có thể do khối lượng thức ăn nạp vào không đủ, hoặc do đường ruột kém trong việc hấp thu, từ đó bị thiếu canxi.
Nếu cơ thể bị thiếu canxi thường xuyên thì cơ thể sẽ lấy canxi từ trong xương ra để bù vào, từ đó gây ra loãng xương. Ngoài ra, thiếu canxi lâu dài còn dẫn đến các bệnh lý khác như cao huyết áp, ung thư đường ruột,…
Dấu hiệu thiếu Canxi
Những dấu hiệu từ bên ngoài cũng có thể giúp bạn nhận biết cơ thể đang có bị thiếu loại khoáng chất này hay không, sau đây là một số dấu hiệu thông thường giúp bạn phán đoán mức độ thiếu canxi trong người:
Chuột rút thường xuyên
Chuột rút chỉ dấu hiệu cảnh báo cơ thể đang thiếu canxi
Có rất nhiều nguyên nhân gây ra tình trạng chuột rút ở vùng cơ đùi, bắp chân, cánh tay và nách, có thể do vận động sai cách hoặc tư thế đi đừng, hoặc là bạn đang bị thiếu canxi.
Chuột rút chỉ dấu hiệu cảnh báo đơn giản nhất mà cơ thể muốn gửi đến bạn là cơ thể đang thiếu canxi. Đa phần tình trạng này diễn ra nhiều ở phụ nữ mang thai, cho con bú, trẻ suy dinh dưỡng.
Dễ bị gãy xương
Dễ bị gãy xương là bạn bị thiếu canxi rất trầm trọng
Trường hợp chỉ va chạm nhẹ mà dẫn đến bạn bị gãy xương thì bạn nên đến thăm khám bác sĩ bởi tình trạng này bạn bị thiếu canxi rất trầm trọng.
Một trường hợp khác là bị loãng xương ở phụ nữ mãn kinh hay sau mãn kinh do nồng độ hoocmon nữ trong cơ thể bị mất cân bằng, làm giảm khả năng hấp thụ canxi của cơ thể, từ đó gây thiếu canxi dẫn đến loãng xương.
Điều nên làm là nạp vào các thực phẩm giàu canxi và luyện tập thể hình như tập tạ, nhiều nghiên cứu cho thấy mối tương quan giữa ăn uống và tập tạ giúp việc hấp thụ canxi diễn ra tốt hơn.
Răng bị hư hoặc mọc chậm
Thiếu canxi thì răng của bạn dễ bị các vấn đề về nha chu
Canxi là thành phần cấu tạo nên răng, nếu bị thiếu canxi thì răng của bạn dễ bị các vấn đề về nha chu, điển hình gãy răng, mẻ răng hay sâu răng do cơ thể phải lấy canxi từ răng và xương để bù vào lượng canxi mà bạn bị thiếu. Còn ở trẻ em, thiếu canxi làm trẻ chậm mọc răng so với những bé cùng lứa.
Hay bị ngứa da, móng tay chân giòn
Móng tay và móng chân của bạn sẽ giòn, dễ gãy hơn bởi cơ thể đang lấy canxi
Ngoài việc bị sâu răng, xương yếu ra thì móng tay và móng chân của bạn sẽ giòn, dễ gãy hơn bởi cơ thể đang lấy canxi. Ngoài ra, da của bạn cũng sẽ bị khô, gây kích ứng rồi làm ngứa ngáy, dễ gây các bệnh như chàm hay vảy nến. Bên cạnh đó, thiếu canxi còn làm tay chân run, giảm chức năng xúc giác,…
Thường xuyên mất ngủ
Bạn bị thiếu canxi sẽ làm bạn dễ mất ngủ thường xuyên
Canxi còn góp phần hình thành melatonin, một loại hoocmon gây ngủ, nếu bạn bị thiếu canxi sẽ làm bạn dễ mất ngủ thường xuyên, gây ra nhiều căn bệnh khác do thiếu ngủ. Do đó, các bác sĩ luôn khuyến cáo uống một ly sữa ấm sẽ giúp ngủ ngon và sâu hơn là do đây.
Hay cáu gắt, dễ buồn chán
Thiếu canxi rất dễ làm bạn thấy khó chịu, tính tình biến đổi như cáu gắt
Hệ thần kinh con người cần canxi bởi nó là thành viên chủ chốt trong quá trình dẫn truyền xung thần kinh, đưa tín hiệu từ thân kinh đến các cơ quan khi kết hợp magie và vitamin D.
Thiếu canxi rất dễ làm bạn thấy khó chịu, tính tình biến đổi như cáu gắt, hay buồn chán vô cớ, từ từ sẽ ảnh hưởng đến trí nhớ, tinh thần thiếu minh mẫn, đau đầu, chóng mặt, hoa mắt…và các căn bệnh liên quan đến thần kinh.
Rối loạn tiền kinh nguyệt và dậy thì muộn ở nữ giới
Nữ giới nếu bị thiếu canxi dễ bị rối loạn tiền kinh nguyệt
Nữ giới nếu bị thiếu canxi dễ bị rối loạn tiền kinh nguyệt, cụ thể trước khi xảy ra kinh nguyệt thì dễ bị nổi mụn, đau ngực, đau lưng, đau bụng, rối loạn giấc ngủ, nhức đầu, đau cơ, căng thẳng, mất tập trung,….hoặc gây ra chứng dậy thì muộn như chuột rút thường xuyên trước giai đoạn hành kinh ở lứa tuổi thiếu niên.
Dễ bị bệnh
Thiếu canxi làm bạn dễ bị bệnh hơn
Canxi có vai trò trong bảo vệ cơ thể bạn khỏi virus và các bệnh tật, thiếu canxi cũng như bạn đang thiếu áo giáp vậy. Nó làm bạn yếu đi và thường xuyên bị bệnh do hệ miễn dịch kém, đề kháng yếu.
Dấu hiệu ngộ độc Canxi
Lượng canxi cho phép mỗi ngày từ thực phẩm và chất bổ sung là 2.500mg, không quá 2.000 mg/ngày đối với người 50 tuổi. Tuy nhiên, nếu canxi trong cơ thể vượt mức cho phép, sẽ gây hiện tượng tăng canxi huyết hay ngộ độc canxi.
Canxi trong cơ thể vượt mức cho phép làm bạn bị tăng canxi huyết hay ngộ độc canxi.
Sự dư thừa canxi trong cơ thể, làm canxi tích trữ trong máu và trong mô, từ đó khiến cơ thể không thể đào thải canxi qua thận, nó sẽ tích tụ trong thận hay mật gây ra sỏi thận, hoặc ung thư tuyến tiền liệt, táo bón.
Hơn nữa, canxi ứ đọng lại trong cơ thể quá nhiều cũng ảnh hưởng đến tim mạch, gây ảnh hương cơ thể hấp thụ các khoáng chất khác. Một số dấu hiệu của tình trạng tăng canxi máu hay ngộ độc canxi mà bạn nên biết:
- Cơ thể bị suy nhược, mệt mỏi
- Luôn có cảm giác buồn nôn, ói mửa
- Bị hụt hơi, đau ngực
- Tim đập nhanh, nhịp tim không đều
Chế độ ăn cho người thiếu Canxi
Các thực phẩm giàu Canxi
Bổ sung các thực phẩm giàu Canxi để tránh tình trạng thiếu chất này
Để ngăn ngừa và phòng chống việc thiếu canxi, bạn nên bổ sung đủ các thực phẩm chứa chất này. Một số thực phẩm tự nhiên giàu canxi mà bạn có thể nạp như:
- Sữa tươi và các thực phẩm từ sữa như phô mai, sữa chua
- Các loại hải sản như tôm, cua, tép, cá hồi, cá thu,….chứa hàm lượng canxi cao cũng các khoáng chất, dưỡng chất cần thiết.
- Các loại hạt, đậu như hạnh nhân
- Rau xanh như rau muống, củ cải đường, rau dền, ….
- Trái cây như sung, kiwi, mận, cam,…
- Các loại trứng như trứng gà, trứng vịt,…
Chế độ ăn giúp bổ sung Canxi
Bổ sung canxi cũng phải hợp lý, tránh dư thừa canxi sẽ dẫn đến các căn bệnh khác
Một chế độ ăn bổ sung canxi là kết hợp đầy đủ các thực phẩm kể trên, ngoài ra bạn cũng không bỏ quên nạp thêm vitamin D, vì loại vitamin này giúp việc hấp thụ vitamin D dễ dàng hơn, các thực phẩm trên cũng giàu vitamin D hoặc ánh sáng mặt trời lúc sáng sớm cũng giúp tổng hợp vitamin D.
Tuy vậy, việc bổ sung canxi cũng phải hợp lý, tránh dư thừa canxi sẽ dẫn đến các căn bệnh khác như sỏi thận, sỏi bàng quang,…
Bên trên là một số thông tin về canxi cũng như vai trò quan trọng của loại vitamin này, mong qua bài viết trên các bạn biết thêm nhiều điều bổ ích và thú vị nhé!
Nguồn: Vinmec
th-thule-badinh-hanoi.edu.vn
