‘Mùa đông bán dẫn’ đang kéo dài

Trong tháng 4, các hãng chip cho biết lĩnh vực này đang trong giai đoạn ảm đạm nhất thập kỷ vì dư thừa. Từ 2020, sự gián đoạn chuỗi cung ứng trong đại dịch đã khiến các nhà sản xuất thiết bị điện tử như điện thoại, máy tính, ôtô phải chạy đua để tích trữ chip. Tuy nhiên, sau hai năm, việc sản xuất trở lại bình thường nhưng số lượng chip tồn kho còn nhiều và nhu cầu mua sắm của người dùng đi xuống khiến thị trường bán dẫn rơi vào “mùa đông”.

“Chúng tôi đang xem xét lại”, Peter Wennink, CEO của ASML, nói. “Đây có thể xem là tình huống suy thoái điển hình của ngành công nghiệp bán dẫn khi cung vượt cầu – điều thực tế đã không xảy ra trong nhiều năm”.

TSMC, nhà sản xuất chip hợp đồng lớn nhất thế giới, dự báo doanh thu 2023 sẽ lần đầu giảm kể từ năm 2009. “Việc điều chỉnh số lượng hàng tồn kho trong nửa đầu 2023 mất nhiều thời gian hơn so với dự kiến”, CC Wei, CEO TSMC, nói với các nhà đầu tư hôm 20/4. Năm ngoái, doanh thu của công ty tăng 43%, còn năm nay Wei cho biết con số này sẽ giảm ở mức trung bình “một chữ số”.

Intel cũng sẽ báo cáo tài chính quý I/2023 vào tuần tới, với mức điều chỉnh giảm 39% so với cùng kỳ năm ngoái.

Đầu tháng 4, Hiệp hội Công nghiệp Bán dẫn (SIA) công bố dữ liệu toàn ngành với con số kém khả quan. Trong đó, doanh số bán hàng toàn cầu giảm 20,7% so với năm ngoái và đà giảm đã kéo dài trong sáu tháng liên tiếp.

Trong khi đó, theo Ben Bajarin, chuyên gia phân tích tại công ty tư vấn Creative Strategies, những biến động của ngành công nghiệp chip hiện nay lớn hơn nhiều so với thời kỳ suy thoái kinh tế 2008-2009. “Đây gần như là năm tồi tệ nhất được ghi nhận, nhất là ở mảng PC”, Bajarin nói.

Thực tế, lĩnh vực PC bị tác động nhất với lý do chi tiêu của người dùng cho loại thiết bị này đang giảm. Theo IDC, doanh thu máy tính trong quý đầu 2023 đã giảm tới 29% so với cùng kỳ 2022. Mảng smartphone cũng tương tự khi diễn ra quý thứ năm liên tiếp có doanh số đi xuống. Ngay cả Apple, một trong những công ty liên tục tăng trưởng, cũng được dự báo giảm 5% doanh số iPhone và 25% với máy Mac do nhu cầu yếu.

“Đà giảm đang diễn ra sau khi đã có một chu kỳ tăng khá dài và số lượng tồn kho tăng lên quá nhiều”, Amit Harchandani, nhà phân tích về bán dẫn tại công ty dịch vụ tài chính Citi, nhận xét.

Tuy vậy, ông Wei của TSMC tin nhu cầu sẽ tăng trở lại vào cuối năm.

Một trong những thách thức với ngành sản xuất bán dẫn là các công ty khó tăng sản lượng các mẫu chip phức tạp để đáp ứng nhu cầu của lĩnh vực AI. Theo Wei, TSMC gần đây “nhận thấy sự gia tăng nhu cầu về AI, một số loại chip được tiêu thụ nhanh hơn”. Tuy vậy, ông cho biết công ty vẫn đang đánh giá lại nhu cầu thị trường.

“Không ai biết trước điều diễn ra với ChatGPT vào tháng 11 năm ngoái. Trong khi bạn sẽ cần 18 tháng để lập kế hoạch cho một nhu cầu cụ thể”, Bajarin nói.

Bảo Lâm

• Mảng chip nhớ lao dốc vì hàng tồn
• Sự khắc nghiệt khiến ngành chip Mỹ ‘bốc hơi’ 1.500 tỷ USD
• Hàng chục triệu chip ‘made in Vietnam’ sắp ra thế giới