Những trào lưu khiến TikTok rơi vào ‘tầm ngắm’

Trong cuộc họp chiều 6/4, Bộ Thông tin và Truyền thông đã liệt kê 6 vi phạm và hàng loạt những trào lưu, thử thách nhảm nhí, lệch lạc lan truyền trên TikTok thời gian qua.

Được nhắc đến đầu tiên là trào lưu “giả làm người thân trêu đùa trẻ em”. Trong đó, người thực hiện nội dung tự nhận là đồng nghiệp, bạn bè, họ hàng của bố mẹ và tiếp cận trẻ không quen biết trên đường. TikToker nhờ các em cầm đồ về cho gia đình, gửi quà, tặng ít tiền. Họ đeo bám cho đến khi trẻ chịu nhận đồ và quay lại nét mặt biểu cảm ngơ ngác. Các video này khiến nhiều gia đình, phụ huynh lo lắng con em họ trở thành trò đùa trên mạng và có thể bị bắt cóc, lợi dụng cho mục đích xấu.

Thứ hai, trào lưu “hướng nghiệp, chọn ngành học” được ông Lê Quang Tự Do, Cục trưởng Phát thanh, truyền hình và Thông tin điện tử đánh giá là “tư vấn linh tinh, nhảm nhí” khi người làm nội dung phán xét ngành học, chê bai môi trường giáo dục, tuyên truyền lệch lạc, khiến nhiều học sinh lớp 12 hoang mang, mất phương hướng.

Trào lưu tiếp theo được nhắc đến trong cuộc họp là “đúng nhận, sai cãi”. Cụm từ là câu cửa miệng của một cô đồng, đi kèm việc xem bói, mang yếu tố tâm linh, mê tín dị đoan. Ngoài ra, hàng loạt video trên TikTok về bùa ngải, gặp ma, hầu đồng cũng thu hút một lượng lớn người xem, gây ảnh hưởng tiêu cực đến nhận thức.

Các video “bóc phốt, đấu tố” các cá nhân, người nổi tiếng, tổ chức để câu view, lan truyền thông tin giả mạo cũng được đánh giá đang diễn biến phức tạp. Việc TikToker cố tình sử dụng thông tin bịa đặt, chưa được xác minh để bôi nhọ, xúc phạm, kêu gọi tẩy chay là những hành vi vi phạm pháp luật. “Tự ý quay phim, sử dụng hình ảnh khi chưa được sự đồng ý vi phạm Điều 32 và Điều 38 Bộ luật Dân sự về quyền của cá nhân đối với hình ảnh, quyền về đời sống riêng tư, bí mật cá nhân, bí mật gia đình”, ông Do nói.

“Tự mài răng ở nhà”, thử thách từng diễn ra trong thời gian dài, được đại diện Bộ Thông tin và Truyền thông đánh giá đã gây ra nhiều hệ lụy, đặc biệt là vấn đề sức khỏe cho những người tham gia. Trong các video, TikToker hướng dẫn người xem sử dụng dũa móng tay cứng để mài răng. Tuy nhiên, những người làm theo có thể gặp tình trạng đau nhức, viêm nhiễm và gây ê buốt khi ăn uống.

Cuối cùng là tình trạng thách đấu trực tuyến trên TikTok, gây phản cảm gần đây. Trong đó, TikToker thách nhau ăn chất thải, đi bằng bốn chân như động vật, làm những hành động kỳ quặc, khác người ở nơi công cộng… Mục đích là để thu hút thật nhiều người xem và kêu gọi cộng đồng tặng tiền.

Thuật toán phân phối nội dung tự động của TikTok được cho là góp phần khiến phát tán những video câu view, phản cảm. “Cơ quan quản lý sẽ kiểm tra cách thức phân phối nội dung của TikTok. Nền tảng bắt buộc phải cung cấp, bao gồm lý do video độc hại có thể thành trend, tiếp cận nhiều người dùng”, Cục trưởng Phát thanh, truyền hình và Thông tin điện tử cho hay.

Tuy nhiên, ông cũng cho biết sẽ khó xử lý triệt để tin giả và nội dung độc hại trên mạng xã hội. “Các công cụ rà quét, không chỉ riêng Việt Nam mà cả ở nhiều nước trên thế giới, đang gặp khó trên nền tảng video ngắn. Thuật toán TikTok lại mang tính cá nhân hóa nên rất khó kiểm tra”, ông Do nói. “Với nội dung trên nền tảng xuyên biên giới, chúng ta chỉ cố gắng đưa lượng tin giả về mức kiểm soát được”.

TikTok chưa bình luận về tình trạng video, trào lưu xấu độc. Tuy nhiên, ông Nguyễn Lâm Thanh, đại diện TikTok Việt Nam, cho biết nền tảng sẽ cập nhật Tiêu chuẩn cộng đồng vào ngày 21/4 “để luôn đảm bảo TikTok là môi trường an toàn, hòa nhập và chào đón mọi người dùng”, bên cạnh việc đầu tư vào công nghệ kiểm duyệt.

Minh Hoàng