Ghi hình cá bơi ở độ sâu lớn nhất thế giới

Tháng 9/2022, tàu nghiên cứu DSSV Pressure Drop thực hiện chuyến thám hiểm kéo dài 2 tháng đến những rãnh đại dương sâu xung quanh Nhật Bản, trong vùng biển phía bắc Thái Bình Dương. Nhiệm vụ nhằm khám phá các rãnh Nhật Bản, Izu-Ogasawara và Ryukyu với độ sâu lần lượt là 8.000 m, 9.300 m và 7.300 m. Chuyến thám hiểm là một phần trong nghiên cứu kéo dài 10 năm về những quần thể cá sâu nhất thế giới.

Giáo sư Alan Jamieson tại Đại học Tây Australia (UWA), người sáng lập Trung tâm Nghiên cứu Biển sâu Minderoo-UWA và là nhà khoa học đứng đầu đoàn thám hiểm, làm việc cùng các cộng sự từ Đại học Công nghệ và Khoa học Biển Tokyo để lắp đặt hệ thống camera có mồi nhử ở những nơi sâu nhất của các rãnh.

Tại rãnh Izu-Ogasawara, phía nam Nhật Bản, nhóm nghiên cứu ghi hình một con cá thuộc chi Pseudoliparis, họ Liparidae (hay họ Cá sên), bơi ở độ sâu kỷ lục 8.336m. Các nhà khoa học chưa rõ chính xác nó thuộc loài nào.

Vài ngày sau, dưới rãnh Nhật Bản, nhóm nghiên cứu bắt được hai con cá trong bẫy từ độ sâu 8.022 m. Chúng thuộc loài Pseudoliparis belyaevi và là những con cá đầu tiên được bắt từ độ sâu hơn 8.000 m. Năm 2008, chúng chỉ được nhìn thấy ở độ sâu 7.703m.

Cá Liparidae ở rãnh Izu-Ogasawara lập kỷ lục là con cá bơi ở độ sâu lớn nhất thế giới từng lọt vào ống kính máy quay. Video về con vật được công bố hôm 2/4. Kỷ lục thế giới cũ thuộc về một con cá Liparidae khác, được ghi hình ở độ sâu 8.178 m dưới rãnh Mariana, Thái Bình Dương.

“Rãnh đại dương ở Nhật Bản là những địa điểm thám hiểm đáng kinh ngạc. Chúng tôi đã dành hơn 15 năm để nghiên cứu những con cá Liparidae này. Có rất nhiều thứ về chúng ngoài độ sâu, nhưng độ sâu tối đa mà chúng có thể sống sót thực sự đáng ấn tượng”, Jamieson nhận xét.

Cá thể mới lập kỷ lục vẫn chưa trưởng thành và có kích thước nhỏ. Cá Liparidae có xu hướng đi ngược với các loài cá biển sâu khác khi những con chưa trưởng thành sống ở nơi có độ sâu lớn hơn trong phạm vi độ sâu của chúng.

“Với tôi, thông điệp thực sự không nhất thiết là cá Liparidae đang sống ở độ sâu 8.336 m, mà là chúng tôi có đủ thông tin về môi trường để dự đoán rằng các rãnh này là nơi có những con cá sâu nhất. Thực tế, trước chuyến thám hiểm mới, chưa ai từng nhìn thấy hay bắt được con cá nào từ rãnh đại dương này”, Jamieson cho biết.

Thu Thảo (Theo Science Alert)